Haute cultuur

Ik lust cultuur rauw
zeker de Italiaanse
Lendenen dungesneden
op een bord of billen
van elkaar gescheiden door
een smal streepje stof
Geölijfolied vlees
oogstrelend
zacht op de tong
of stevig in de hand

Cultuurbarbaarse gedachten op de boulevard
zijn sexueel getint tot het zand gespoeld
moet worden met meer dan bier op een terras

Uitgeput hult het vlees zich op de camping in vormloos textiel
en maakt zich op voor een carnavaleske parade
Op een steenworp afstand Milaan, de grote modestad
Maar hier, tussen caravans en douchecabine
de enige echte catwalk voor de simpele badjas

Daaronder vlees. Naakt
Da’s ook haute cultuur

Advertenties

De moeder de vrouw

Schrijvers boos om Boekenweekthema ‘De moeder de vrouw’. Ik heb er geen problemen mee. Mooi thema toch? De moeder de vrouw. Weet je nog dat je daar begon?

Met het gedicht ‘De moeder de vrouw’ van Martinus Nijhoff als inspiratie, schreef ik:

De moeder de vrouw

In den beginne legde ik aan in een veilige haven
van een bloeiende stad. Hongerde haar
Voedde mijzelf. Mijn hart klopte versneld
in het hare. Symbiotisch samensmelten
van klanken. Haar stem gedempt door
het water in mijn oren klonk als de Lorelei
Het eindeloze spelevaren in haar warme wateren
wakkerde haar woede aan

Weeënstorm. De haven kolkte leeg
De stad spuugde mij uit door het oog van de orkaan
Mijn scherp afgescheurde levensadem werd enkelvoudig

In het centrum van mijn lichaam werd
de eerste wond geslagen door mijn moeder
De enige vrouw die mij kon troosten

Ellis van Atten

En dan de echte nog:

De moeder de vrouw

Ik ging naar Bommel om de brug te zien.
Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden
die elkaar vroeger schenen te vermijden,
worden weer buren. Een minuut of tien
dat ik daar lag, in ’t gras, mijn thee gedronken,
mijn hoofd vol van het landschap wijd en zijd –
laat mij daar midden uit de oneindigheid
een stem vernemen dat mijn oren klonken.

Het was een vrouw. Het schip dat zij bevoer
kwam langzaam stroomaf door de brug gevaren.
Zij was alleen aan dek, zij stond bij ’t roer,

en wat zij zong hoorde ik dat psalmen waren.
O, dacht ik, o, dat daar mijn moeder voer.
Prijs God, zong zij, Zijn hand zal u bewaren

Martinus Nijhoff

twee minuten

twee minuten

alsof stilte iets verandert en zwijgen meer is dan spreken
alsof lawaai pijn overschreeuwt en het verleden herschrijft

in de handdruk tussen toekomst en verleden
ruimte voor gevecht om wie het grootste leed
wie de rechtvaardigste strijd wie het gelijk
wie wat mag demonstreren

verbeten vrijheid

tussen de handpalmen dichtgeknepen kelen
stemmen van vandaag overschreeuwd
en verzwegen roep om vrede

alsof luisteren vergeten is
vandaag twee minuten hoorprotest

twee minuten

luisteren

©ellis van atten

Dode gekte

En weer durfde ik het pedaal niet in te trappen
weer die boom niet te raken, die mij redden zou
die mij trekken zou uit het zware zwarte water
waar onze kinderen aan de oevers lachten,
waar jij ze te eten gaf, hun boterhammen smeerde
en mijn stoel bewaarde

terwijl ik mijn brand bluste op de kille vloer
ineengedoken in de gang. Onder de koude luchtstroom
vanuit de brievenbus waardoor ik wilde ontsnappen
Maar de maten voldeden niet aan de voorschriften
van de postbezorging en ik paste niet meer
in het mijzelf aangemeten leven. Ik huilde

depressief en onaangepast

En weer durfde ik het jou niet te vertellen
weer niet te delen met wie mij redden zou
wie mij trekken zou uit het donker, waarin ik je naderde
zonder spreken leende ik jouw lichaam om te zeggen
dat het mijne was verdwenen. Mijn woorden
bereikten de oevers niet

In de zware zwarte drab tussen bodem en oppervlak
trok ik de lakens om mijn onrust strak, begroef
jouw snurken in mijn kussen en zonk af naar
een  land tussen plafond en kledingkast waar
opa, oma, andere oma, Hennie, Flo en andere doden
troostboeien wierpen. Ik ving

 dissociatief hallucinerend

 Vangbal!

De werpkracht bewoog mijn armen en benen
Ik sloeg gewicht uit en kleur in het zware zwarte water
Opwaartse druk duwde mij naar de oevers waar jij
mij vond in het dichte riet, je stak je hand uit
liet me spelen met onze kinderen en deelde je brood
In mijn stoel leunde ik achterover en zuchtte

gerehabiliteerd, geresocialiseerd
en gelukkig genezen verklaard

Maar nog steeds – tot vandaag – durfde ik je niet te zeggen dat
als het leven schuurt, beklemt en benauwd
ik het geluk van genezing verraad
omdat ik de troost van mijn dode gekte mis

 

 

 

 

Breng ze samen

Een gedicht, geschreven voor de start van Serious Request Zaanstad 2017. Voorgedragen tijdens een bijeenkomst in de kerk van de Nazarener in Koog aan de Zaan op 18 december 2017, waarna de twee predikanten Sjaak Visser en Antonie Holleman zich terugtrokken in het ‘glazen huis’ Zuivere Koffie in Koog aan de Zaan.

Naast een verwaterd zandkasteel rolt haar emmertje
heen en weer waar zij net was
Mijn zusje loopt nog maar pas en kan niet zwemmen
Mama vergeet mij, onze spullen, begint rond te rennen
en vraagt alle mensen om ons heen of zij

Papa trekt mij aan mijn arm naar de reddingsbrigade
om een te vlag hijsen voor een verloren kind
Mij bergt hij op. Veilig
Alleen. Teken ik op een leeg papier samen
Vergeet ik dat mijn zusje zo lastig is
Vouw het beschreven vel tot stevig bootje
tegen alle stormen bestand
tot zij weer in de haven is
schrijf ik lieve woorden voor de flessenpost
want als zij nu niet gevonden wordt dan

De oma van Rachel had als kind drie zussen
Twee werden vermoord, de jongste nooit meer opgespoord
Nu geeft ze haar tedere kussen. Op Rachels wangen

In Tuti’s linkerhand nooit een tas, altijd de hand van haar dochter
Onzichtbaar. Na een storm is er geen enkel bewijs van haar bestaan
In het beste geval is het kind met een andere moeder meegegaan

Rashids vader, Fatma’s echtgenoot ging hun dromen vooruit
op zoek naar kansen, naar vrijheid, een veilig thuis. Aan de overkant
vouwt hij van kartonnen dozen een huis zonder naambord

Tijdens slapeloze nachten ruikt Musa in het haar van zijn dochter
de huid van zijn moeder van wie hij de naam niet meer weet
Haar zachte handen vegen nog steeds zijn tranen

Teken deze namen op onbeschreven blanco vellen
Vouw er stevige boten van. Blaas ze krachtig in de zeilen
Schuif herkenbare woorden in flessen als bakens
tot ook zij gevonden zijn

Breng ze samen

Ook bijdragen? Een druk op de knop is genoeg!

Via Serious Request Zaanstad: KNOP
Via het Rode Kruis: KNOP

ontmoeting

Gehuld in sigarettenrook

op een hoge troon aan de bar

geef ik beschikbaarheid bloot

speel ik in het donker

met hongerige blikken

zonder te zien

hoe ik onzeker zoekend

de arrogantie aantrek

het rookgordijn sluit

tot hij

zonder naderen

mijn naakte waarheid blootlegt

ik van de barkruk glijd

en mijn kroon afzet

Herinnering

De herinnering zet het geheugen in brand

smelt het om, laat het verdampen

loopt tegen de lamp

als het smeulend opvlamt

verrijst het geheugen uit de as

herinnert zich wat werkelijk was

Helder glas met breuken

of mat